Weduta wenecka

Szacuje się, iż w skali roku Wenecję odwiedza około 25 milionów turystów. Dla 60 tysięcznego miasta są oni błogosławieństwem i plagą – relację między przybyszami a tubylcami często porównuje się do relacji kat – ofiara.

A jeszcze niespełna 300 lat temu narodziny nowoczesnej turystyki wydawały się być panaceum na zatrzymanie powolnego upadku Serenissimy. W XVIII wieku powstało zjawisko „le Grand Tour”, polegające na odwiedzaniu najbardziej interesujących zakątków Europy – podróże miały dopełniać edukację młodych arystokratów.

Jednym z obowiązkowych punktów „le Grand Tour” była Wenecja. W mieście powstawały hotele i pensjonaty, otwierano kawiarnie i restauracje. Ale turyści szukali także pamiątek, a za takie uważano „widoki miasta”, ówcześnie spełniające rolę dzisiejszych pocztówek. To z myślą o przybyszach, słynący z pragmatyzmu Wenecjanie tworzyli miejskie pejzaże – weduty.

Mogłoby być zupełnie inaczej

Najstarsze źródła podają, iż przeprawa łącząca handlową dzielnicę Rialto z administracyjnym centrum Wenecji istniała w tym miejscu (tu Canal Grande jest najwęższy) już w 1180 roku.

Był to tzw. pływający – most na barkach. W 1264 roku zbudowano pierwszy drewniany most – Ponte della Moneta, a nazwa Most Monety nawiązywała do procederu pobierania opłat za przejście.
Z czasem, prosta konstrukcja została rozbudowana, a zyskane w ten sposób miejsce przeznaczono na kupieckie stragany. Most otrzymał także nową nazwę: Ponte di Rialto – (most na wysokim brzegu).

Dzieje drewnianej przeprawy były bardzo burzliwe – most był wielokrotnie niszczony i odbudowywany. Choć pomysł wzniesienia solidnej budowli powstał już w 1503 roku, to zrealizowano go dopiero w 1513 roku, kiedy to znaczną część dzielnicy Rialto strawił pożar.

Dlaczego Leonardo nie był kobietą?

Czy patrząc na dzieło sztuki wyobrażacie sobie osobę, która je stworzyła? A jeśli już zdarza Wam się o tym myśleć, to czy zastanawiacie się czy osoba ta była/jest kobietą czy mężczyzną? I czy Waszym zdaniem kategoria płci w odniesieniu do sztuki ma znaczenie?

Być może podzielacie pogląd, iż: Sztuka to zjawisko ogólnoludzkie. Będąc w jakimkolwiek muzeum sprawdźcie ilu Autorów/Autorek obejmuje ekspozycja. Jeśli już zastanowi Was dysproporcja, to być może zgadzacie się z poglądami George Basetlitza, który twierdzi, że kobiety nie potrafią dobrze malować: simply don’t pass the market test, the value test, As always, the market is right.

Richard Serra w Berlinie

I don't think it is the function of art to be pleasing. Art is not democratic. It is not for the people. – tymi słowami, Richard Serra odniósł się do faktu usunięcia w 1989 roku z Federal Plaza w Nowym Jorku rzeźby Tilted Arc.

Rozgoryczenie Artysty wynikało z przekonania, iż propozycja przeniesienia obiektu w inne miejsce, była równoznaczna z jego unicestwieniem – w zamyśle Tilted Arc został stworzony dla przestrzeni, w której się znalazł, miał prowokować do doświadczania relacji rzeźby z przestrzenią.

Całkowicie odmienna jest historia związana z rzeźbą Serry usytuowaną przy Tiergartenstrase 4 w Berlinie, w pobliżu Filharmonii. Władze Berlina zakupiły ją od Artysty po wystawie w Martin-Gropius-Bau w 1987 roku i zdecydowały upamiętnić dziełem Serry ofiary akcji T-4.

Mimo iż, także w Berlinie nie obyło się kontrowersji, miejsce zostało dobrane nader trafnie. Krzywizny rzeźby idealnie korespondują z falującym dachem Filharmonii, prowokując widza do refleksji – czemu porzucono tu ten obiekt, by rdzewiał, porastał trawą i dematerializował się.